چیزهای خوب، هنگامی که کوتاه هستند، دو برابر خوب هستند.
مینیمالیسم یا ساده گرایی یکی از سبکها و استایل های رایج در طراحی گرافیک است که در سالیان اخیر بیشتر مورد توجه طراحان گرافیک جهان خصوصا طراحان ایرانی قرار گرفته است. مکتب طراحی مینیمال یا مینیمالیسم نه تنها در طراحی گرافیک، بلکه در اکثر هنرهای دیگری همچون معماری، طراحی دکوراسیون داخلی، طراحی لوگو، مد، تبلیغات، طراحی وب، اپلیکیشن و … نیز مورد توجه قرار میگیرد. اینجا قصد داریم بیشتر با این سبک در طراحیهای گرافیکی و هدفها و ویژگیهای طراحی مینیمال آشنا شویم.
کسی که یک لباس کوچک سیاه بر تن کند، هیچ وقت زیاد یا کم نپوشیده است.
مارک شنل
مینیمال و مینیمالیسم
با توجه به معنی لغوی مینیمال که به معنای ساده گرایی و کمینهگرایی است، در این سبک از طراحی، سعی میشود با حذف المانها و عناصر غیرضروری، طرح و زمینه را به شکلی ساده نمایش داد. اما این حذف کردن عناصر نیز بهگونهای است که به هدف کلی طرح آسیبی وارد نشود و عناصر اصلی و پراهمیت کار بهصورت هدفمند تأثیر خود را روی مخاطب قرار دهند. شعارهایی که در زمینه طراحی مینیمال بیان میشود بر این اشاره دارند که «کم زیاد است»، یعنی با کمترین حالت ممکن و استفاده از المانهای کمتر بیشترین تأثیر و جذب مخاطب را بتوانیم در طرح خود داشته باشیم.
سابقه و تاریخچه طراحی مینیمال به سالهای حدود ۱۹۴۰ میلادی باز میگردد که در ابتدا هم در هنر معماری و بناهای ساختمانی مورد استفاده قرار گرفت و بعدها در هنرهایی نظیر نقاشی و موسیقی و مد فراگیر شد و حالا در اکثر رشتهها و کسب و کارها در زمینه دیجیتال نیز نفوذ کرده است. یکی از هنرهایی که خیلی زیبا و کاربردی از مکتب مینیمالیسم بهره برده و خروجیهای فوقالعادهای هم برجای گذاشته هنر مجسمهسازی است.
علت پرطرفدار شدن مینیمالیسم
میشه به این موضوع اشاره کرد که عموما اگر در کنار جمعی از دوستان و اقوام باشیم و به گفتگو بپردازیم، افرادی هستند که پرحرفی میکنند و در کنار آنها افرادی هم هستند که خیلی کمحرف هستند. شاید ما به حرفهای این دو نوع شخصیت گوش کنیم و نظرات آنها هم مورد قبول و عقلانی باشد اما وقتی فرد کمحرف شروع به سخن میکند، توجه ما هم بیشتر به سمت حرفهای آن فرد میرود و خیلی با تأمل و دقت بیشتری به حرفهایش گوش میدهیم و عموما هم افرادی که در عین کم صحبت کردن حرفهای منطقی و درستی هم بزنند بیشتر برای ما قابل اعتماد و جذاب هستند. بر اساس این تئوری شخصیتی، ما در هنر گرافیک نیز طرحهایی که در عین سادگی مفهوم و هدف خود را بهخوبی بیان میکنند طرحهای جذابی هستند.
ازنظر شخصی من، دلیلی که باعث شده این سبک در طرحهای ایرانی هم مورد توجه قرار بگیرد، تغییر سلیقه و ذائقه مردم ما و حتی نسل جدید است که بر اساس راحت طلبی ترجیح میدهند در کمترین زمان ممکن و کمترین توجه به هدف خود برسند. حتی بر همین مبنا نیز طرحهای تبلیغاتی نیز نسبت به قبل خیلی فضای سادهتری به خودش گرفته.
“سادگی میتواند از پیچدگی دشوارتر باشد”
بنابر این سخن استیو جابز، در عین حال مینیمالیسم میتواند خیلی جذاب باشد، باید به این نکته هم توجه داشت که عدم آشنایی با این سبک و توجه به جزئیات این سبک میتواند بطور کلی یک طرح گرافیکی را نابود کند و نتیجه مثبتی را بر روی مخاطب نداشته باشد. بنابراین برای طراحی و خصوصا قبل از آن، ایده پردازی بر اساس سبک مینیمال باید به نکات تخصصیتری پرداخته شود و یکی از اصلیترین نکات آن، شناسایی ویژگیهای ایدهای است که قصد داریم آن را طراحی کنیم. شاید در سبکها متدهای دیگر در طراحی گرافیک نیازی به گشتن تمامی ویژگیهای یک موضوع نباشد و بر اساس چند ویژگی و یک یا دو ویژگی اصلی آن را ایده پردازی و پیادهسازی کنیم. اما در طراحی مینیمال باید تمام ویژگیهای موضوع موردنظر خود را جستجو و جمعآوری کنیم چه ویژگیهای اصلی، چه ویژگیهای جزئیتر. بعد از جمعآوری تمام این ویژگیها به دستهبندی آنها میپردازیم و ویژگیهای اصلی و ویژگیهای کماهمیتتر را طبقهبندی میکنیم.